សៀលថ្ងៃទី២៤ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១២ ។ RFA/Uon Chhin
ប៉ុន្តែ ព្រះសង្ឃមួយចំនួនដែលបានព្យាយាមអប់រំគាំទ្រឲ្យមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ តាមបែបធម៌ព្រះពុទ្ធសាសនានោះ កំពុងជាប់ចោទថាជាសង្ឃនយោបាយ និងមាននិន្នាការទៅរកបក្សនយោបាយដែលប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលគ្រប់គ្រងអំណាច ។
ការប្រតិបត្តិរបស់ព្រះសង្ឃរហូតមកដល់ពេលនេះ នៅតែមានទស្សនៈយល់ឃើញផ្ទុយគ្នានៅឡើយ ជុំវិញបញ្ហាព្រះពុទ្ធសាសនា និងបញ្ហានយោបាយ ។
មានទស្សនៈខ្លះថា ព្រះសង្ឃមិនគួរពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានយោបាយគ្រប់គ្រងប្រទេសនោះទេ ប៉ុន្តែទស្សនៈខ្លះថា ព្រះសង្ឃក៏ស្ថិតក្នុងសង្គមដូចប្រជាពលរដ្ឋទូទៅដែរ។ ដូច្នេះ ព្រះសង្ឃ ឬបព្វជិត មិនអាចធ្វើមិនដឹងមិនឮ ចំពោះចំណោទបញ្ហាសង្គមដែលកំពុងកើតមានចំពោះមុខនោះបានទេ។
ទាក់ទងបញ្ហានេះ បណ្ឌិតផ្នែកខាងវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ លោក សុខ ទូច មានប្រសាសន៍ថា ក្នុងយុគសម័យដែលមានការវិវឌ្ឍទៅរកបច្ចេកវិទ្យាជឿនលឿន ព្រះសង្ឃមិនអាចគង់នៅផ្តាច់ឆ្ងាយពីបញ្ហារបស់សង្គមមនុស្សបានឡើយ ។
ជាទ្រឹស្ដី បានបញ្ជាក់ថា ព្រះសង្ឃមិនកាន់ ឬមិនដើរតួធ្វើនយោបាយ ប៉ុន្តែច្បាប់បានចែងថា ព្រះសង្ឃមានសិទ្ធិបោះឆ្នោត។ ត្រង់ចំណុចនេះ ចង់ឬមិនចង់ ព្រះសង្ឃត្រូវតែជាប់ជំពាក់នឹងរឿងនយោបាយ ពីព្រោះត្រូវស្វែងយល់ពីបញ្ហានយោបាយ ដើម្បីសម្រេចព្រះទ័យនៅក្នុងថ្ងៃបោះឆ្នោត ។
ចំណែក បណ្ឌិត ហ៊ាង រិទ្ធី ប្រធានអង្គការស៊ីអិនរ៉ូ (CNRO) និងជាប្រធានគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សមួយនៅកម្ពុជា លោកមានប្រសាសន៍មិនយល់ស្របចំពោះច្បាប់អនុញ្ញាតឲ្យព្រះសង្ឃជាប់កាតព្វកិច្ចចូលរួមបោះឆ្នោតនោះទេ។ លោកយល់ថា បញ្ហានេះជាការជំរុញឲ្យព្រះសង្ឃជាប់ជំពាក់នឹងរឿងនយោបាយ និងនាំឲ្យព្រះសង្ឃប្រតិបត្តិខុសនឹងធម៌វិន័យរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនា។
លោកបន្តថា ព្រះសង្ឃមានតួនាទីសំខាន់ណាស់ទៅហើយ ក្នុងការចូលរួមអភិវឌ្ឍន៍សង្គមតាមរយៈការផ្សព្វផ្សាយធម៌អប់រំផ្លូវចិត្តមនុស្ស កុំឲ្យមានចិត្តគំនិតអាក្រក់ប្រព្រឹត្តិនូវអំពើហិង្សា។
ទាក់ទងបញ្ហានេះដែរ លោកបណ្ឌិត សុខ ទូច មានប្រសាសន៍ដែរថា សព្វថ្ងៃនេះ ព្រះសង្ឃមួយចំនួនក្នុងប្រទេសកម្ពុជា លែងមានចិត្តជាកណ្ដាលទៅហើយ ថ្វីបើសំបកខាងក្រៅថាមិនដើរតួនយោបាយ ប៉ុន្តែផ្លូវចិត្តខាងក្នុង ពោរពេញទៅដោយនិន្នាការនយោបាយ។ ធម៌ទេសនាមួយចំនួនធំបច្ចុប្បន្ន បានក្លាយពីធម៌របស់ព្រះពុទ្ធទៅជាធម៌នយោបាយ ឬធម៌ទេសនានោះបានបង្កប់នូវសារនយោបាយជាច្រើន។
លោកបានលើកជាឧទាហរណ៍ថា ស្ទើរគ្រប់ធម៌ទេសនា សុទ្ធតែមានជូនពរទៅដល់អ្នកធំ ឬអ្នកនយោបាយមានអំណាច ដែលតាមពិត ព្រះសង្ឃត្រូវជូនពរដល់សព្វសត្វលោកផងទាំងពួង ដោយមិនរើសអើង។
លោកបន្តថា នៅសម័យនេះ ព្រះសង្ឃពិបាកនឹងផ្តាច់ចេញពីនយោបាយណាស់ ពីព្រោះព្រះសង្ឃខ្លះនៅតែចង់បានមុខមាត់ តំណែងមិនចាញ់គ្រហស្ថប៉ុន្មានឡើយ។
ទោះយ៉ាងណាក្តី ការវាយតម្លៃ ឬការដៅលើព្រះសង្ឃថាមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងនយោបាយ ឬគេនិយមហៅខ្លីថា សង្ឃនយោបាយនោះ តែងតែផ្តល់នូវវិបត្តិអាក្រក់ដល់ព្រះសង្ឃទាំងឡាយណា ដែលជាប់ចោទថា បានបម្រើនយោបាយឲ្យបក្សប្រឆាំង ។
ព្រះសង្ឃមួយអង្គ មានដើមកំណើតខ្មែរកម្ពុជាក្រោម គឺព្រះតេជព្រះគុណ ថាច់ កុងភួង។ សព្វថ្ងៃ ព្រះអង្គគង់នៅក្រៅប្រទេស បន្ទាប់ពីព្រះអង្គភៀសព្រះកាយពីដែនដីកម្ពុជាក្រោម ដែលបច្ចុប្បន្នគ្រប់គ្រងដោយប្រទេសវៀតណាម មកកម្ពុជា ក្រោយមកទៀត ព្រះអង្គត្រូវភៀសខ្លួនបន្តចេញពីកម្ពុជាទៀត កាលពីប្រមាណ ៥ឆ្នាំមុននេះ ដោយមានការចោទប្រកាន់ពីរដ្ឋាភិបាលថាពាក់ព័ន្ធរឿងនយោបាយ ។
ព្រះតេជព្រះគុណមានថេរដីកា កាលពីថ្ងៃទី២៥ កញ្ញា ថា ព្រះសង្ឃដែលមាននិន្នាការទៅរកអ្នកធំ ច្រើនមានផលល្អ ប៉ុន្តែ បើព្រះសង្ឃចង់បញ្ចេញមតិដើម្បីចូលរួមស្នើឲ្យមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ការពារផលប្រយោជន៍សហគមន៍ ដែលត្រូវអ្នកមានអំណាចគំរាមកំហែងនោះ ត្រូវរងការចោទប្រកាន់ថា ជាសង្ឃនយោបាយ ចូលរួមជាមួយបក្សប្រឆាំង ប្រព្រឹត្តិខុសធម៌វិន័យជាសង្ឃ ហើយចុងបញ្ចប់ ត្រូវចាប់ផ្សឹកទាំងបង្ខំ ឬបណ្ដេញចេញពីវត្តអារាមជាដើម ។
ព្រះភិក្ខុខេមចារោ យស ហ៊ុត មានថេរដីកាថា ព្រះសង្ឃមានតួនាទីសំខាន់បីយ៉ាង សម្រាប់ជួយដល់សង្គមជាតិ ក្នុងនោះក៏មានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចការនយោបាយដោយប្រយោលខ្លះដែរ គឺទីមួយ កិច្ចការសាសនា ទី២ កិច្ចការនយោបាយ គឺព្រះសង្ឃមានតួនាទីជួយរំលឹក ជួយដាស់តឿនអ្នកនយោបាយ ឲ្យធ្វើការបម្រើជាតិប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន ដោយយកធម៌ យកច្បាប់ជាធំ ឲ្យគោរពការបែងចែកអំណាច មានយុត្តិធម៌ ឲ្យចេះធ្វើពលិកម្មផ្ទាល់ខ្លួន ដើម្បីពលរដ្ឋ និងសង្គមជាតិជាដើម។ ចំពោះបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចវិញ ព្រះសង្ឃក៏ត្រូវអប់រំឲ្យអ្នកជំនួញទាំងឡាយ ត្រូវរកស៊ីប្រកបដោយធម៌ ដោយគោរពច្បាប់ ដោយសុចរិត ដើម្បីសេចក្តីសុខ សេចក្តីចម្រើនទាំងអស់គ្នា ។
ព្រះតេជព្រះគុណពន្យល់ថា សកម្មភាពរបស់ព្រះសង្ឃបែបនេះ មិនមែនជានយោបាយមួយដែលដណ្ដើមអំណាចដោយឈរឈ្មោះជានាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រី ឬដើម្បីផលប្រយោជន៍បុគ្គលផ្ទាល់ខ្លួននោះទេ។
ការវាយតម្លៃព្រះសង្ឃថា ជាសង្ឃនយោបាយខុសពីធម៌វិន័យព្រះពុទ្ធនោះ ទាល់តែមានការពិចារណាឲ្យបានដិតដល់ប្រកបដោយពុទ្ធិ ដោយបញ្ញា ទើបការសន្និដ្ឋាននោះមានតម្លៃជាសាកល មិនធ្វើឲ្យខាតប្រយោជន៍ដល់ជនណាម្នាក់ ឬក្រុមណាមួយ ឬនាំឲ្យល្អក់កករក្នុងវិស័យពុទ្ធសាសនា ហើយបព្វជិតនៃព្រះពុទ្ធសាសនា គួរតែធ្វើអ្វីមួយ ដែលជាប្រយោជន៍សម្រាប់ជនគ្រប់រូបទូទៅ ៕
0 comments:
Post a Comment