ដោយ សុខ សេរី
2012-07-20
ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា លោក ហោ ណាំហុង នៅថ្ងៃទី២០ នេះ បានប្រកាសថា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន បានឯកភាពលើគោលការណ៍ចំនួន ៦ចំណុច ស្ដីពីការដោះស្រាយដោយសន្តិវិធីពីជម្លោះនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
សេចក្តីប្រកាសនេះ គឺនៅគ្រាដែលមានការយល់ព្រមថ្មីៗនេះ ក្រោយពីរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសឥណ្ឌូនេស៊ី លោក ម៉ាទី ណាតាឡេហ្គាវ៉ា (Marty Natalegawa) បានជួបពិភាក្សា និងស្វែងរកការឯកភាពពីរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសវៀតណាម ហ្វីលីពីន និងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន មួយចំនួនទៀត។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា លោក ហោ ណាំហុង នៅថ្ងៃសុក្រ ទី២០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១២ បានប្រកាសថា គោលការណ៍ចំនួន ៦ចំណុច ដែលរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន ទើបបានយល់ព្រមគ្នានេះ គឺជាការបើកផ្លូវសំខាន់មួយ ដើម្បីបន្តចរចា និងដោះស្រាយជម្លោះទ្វេភាគីជាមួយប្រទេសចិន ស្ដីពីវិបត្តិនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
ឯកសារដែលក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា បានចែកដល់ដៃអ្នកកាសែតនោះ មានចំនួន ៦ចំណុច ដូចតទៅ ទី១ អនុវត្តទាំងស្រុងនូវសេចក្តីប្រកាសពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រតិបត្តិ នៃភាគីនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ឆ្នាំ២០០២។ ទី២ គោលការណ៍ណែនាំសម្រាប់ការអនុវត្តសេចក្តីប្រកាសពាក់ព័ន្ធ នៃភាគីនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ឆ្នាំ២០១១។ ទី៣ សម្រេចឲ្យបានឆាប់នូវក្រមប្រតិបត្តិតំបន់នៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ទី៤ គោរពទាំងស្រុងគោលការណ៍ នៃច្បាប់អន្តរជាតិ រួមទាំងអនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិ ស្ដីពីសមុទ្រឆ្នាំ១៩៨២ ។ ទី៥ បន្តរក្សាភាពអត់ធ្មត់ និងការមិនប្រើកម្លាំង នៃភាគីទាំងអស់ និងទី៦ ចុងក្រោយ ដោះស្រាយវិវាទនេះ ដោយសន្តិវិធីស្របតាមគោលការណ៍ នៃច្បាប់អន្តរជាតិ រួមទាំងអនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិ ឆ្នាំ១៩៨២។
រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា លោក ហោ ណំាហុង បានមានប្រសាសន៍នៅក្នុងសន្និសីទកាសែត នៅឯវិមានសន្តិភាព នៅថ្ងៃសុក្រ ទី២០ ខែកក្កដា ថា សេចក្តីប្រកាសនេះ គឺជាជម្រើសល្អបំផុតមួយ ដើម្បីបន្តចរចា ដោះស្រាយជម្លោះនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះ៖ «គឺក្នុងឋានៈជាប្រធានអាស៊ាន ក្នុងឋានៈជាប្រធានរបស់អង្គការតំបន់ដ៏សំខាន់នេះ នៅពេលដែលជម្លោះគ្នា មានលក្ខណៈតឹងតែងបំផុតរវាងភាគីពាក់ព័ន្ធ។ ប្រធានអាស៊ាន មិនត្រូវយកសាំងចាក់លើភ្លើងថែមទេ។ ប្រធានអាស៊ាន ត្រូវតែធ្វើយ៉ាងណាឲ្យមានការធូរស្រាល។ នេះជាជំហរគោលការណ៍របស់កម្ពុជា។ ជំហរគោលការណ៍ទី៣ របស់កម្ពុជា គឺកម្ពុជាចង់ចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមនេះ ទុកបើកចំហទ្វារមួយឲ្យលទ្ធភាពធ្វើការចរចាទៅថ្ងៃមុខ រវាងភាគីពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាដោយសន្តិវិធីផង ដោយមិត្តភាពរបស់ប្រទេសពាក់ព័ន្ធនេះក្នុងជម្លោះនេះផង»។អ្នកវិភាគឯករាជ្យ លោកបណ្ឌិត សុខ ទូច បានមានប្រសាសន៍ថា លោកស្វាគមន៍ចំពោះគោលការណ៍ចំនួន ៦ចំណុចនេះ៖ «ព្រោះវាជាបទដ្ឋានមួយ ជាគតិយុត្តិមួយ សម្រាប់ឲ្យអាស៊ានមានផ្លូវនិយាយជាមួយដៃគូប្រទេសចិន មហាអំណាចនេះបាទ»។
ប្រទេសសមាជិកអាស៊ាន ចំនួន១០ កន្លងមក បានចុះហត្ថលេខា និងយល់ព្រមលើសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ឌីអូស៊ី (DOC = Declaration of Conducts) កាលពីឆ្នាំ២០០២ កន្លងទៅ ដោយបានសន្យាថា នឹងដោះស្រាយជម្លោះនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះដោយសន្តិវិធី។
រហូតដល់ឆ្នាំ២០១២ នៅគ្រាដែលកម្ពុជាធ្វើជាប្រធានអាស៊ាន ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា និងឧត្តមមន្ត្រីអាស៊ាន ចំនួន១០ប្រទេស បានធ្វើសេចក្តីព្រាង នៃក្រមប្រតិបត្តិ ស្ដីពីការដោះស្រាយដោយសន្តិវិធី ពីជម្លោះនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះ ស៊ីអូស៊ី (COC = Code of Conducts on South China Sea)។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសវៀតណាម និងហ្វីលីពីន នៅក្នុងប្រទេសចំនួន២ទៀត មានប្រទេសម៉ាឡេស៊ី និងប្រទេសប្រ៊ុយនេ បានទាមទារឲ្យកម្ពុជា ជាប្រធានអាស៊ាន យកបញ្ហាជម្លោះទ្វេភាគីជាមួយប្រទេសចិន នោះ ដាក់បញ្ចូលក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមរបស់អាស៊ាន ប៉ុន្តែកម្ពុជាមិនបានយល់ព្រមទេ។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា លោក ហោ ណាំហុង នៅថ្ងៃសុក្រ ទី២០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១២ បានបញ្ជាក់ជាថ្មីទៀតថា អាស៊ានមិនមែនជាតុលាការទេ។ លោកបានហៅការទាមទារនោះ គឺជាការយកបញ្ហារបស់ខ្លួនធ្វើជាចំណាប់ខ្មាំង មិនឲ្យចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមកន្លងមកនេះបាន៕




0 comments:
Post a Comment